Höristik Matematik Felsefesi

Prof. Dr. Beno KURYEL, İzmir Ekonomi Üniversitesi (Ege Üniv. Kimya Mühendisliği, Emekli) Tarih: 28 Aralık 2023, Perşembe Zaman: 15:00 Yer: Deü Fen Fakültesi C Blok Konferans Salonu

Özet: Felsefe ile matematik yazılı tarihin en eski dönemlerinden bu yana karşılıklı etkileşim içinde olmuştur. Bilgi üretim süreçlerinin tarihsel ve kültürel bileşenleri içinde kurumsallaşan matematik, toplumsal dinamikleri içinde de değer kazanmıştır. Matematik, bilimin farklı paradigma dönüşümlerinde gösterdiği evrimden bağımsız olmamıştır. Bu dönüşümlerde hem teorik hem pratik açılardan matematiksel bilginin doğası, epistemolojik ve ontolojik karakteristikleri felsefe şemsiyesi altında yapılanmıştır. Yeni yapıların, felsefe şemsiyesine yaptığı etki ve katkılarla farklı matematik felsefeleri ortaya çıkmıştır ve çıkmaya devam etmektedir. Genel olarak matematiğin sonuçlarına odaklanan felsefi analizlerin yerine matematiğin üretilmesi, uygulanması, teori ve pratik arasındaki geri bildirimlerin çözümlenmesinin önemi öne çıkmıştır. Bu sohbette, genel felsefi bakış açılarının yanında matematiğin yaşamını irdeleyen bir başka yaklaşıma, “höristik” felsefeye yer verilerek bir tartışma ortamının zenginliğine çaba gösterilecektir. “En iyi pratik teoridir” özdeyişinin, matematiksel oluşum süreçlerinin pratik üretimlerinden teorik ufuklara nasıl açıldığı vurgulanmaya çalışılacaktır.

Özgeçmiş: Lisans derecesini 1970 yılında ve Yüksek Lisans derecesini 1972 yılında İstanbul Teknik Üniversitesi Kimya Mühendisliği Fakültesi’nden almıştır. Daha sonra Ege Üniversitesi Kimya Mühendisliği Bölümü’nde asistan olarak atanmış ve doktora derecesini 1976 yılında yine aynı bölümden almıştır. 1977-1978 döneminde Imperial College’da ziyaretçi araştırmacı olarak çalışmıştır. Daha sonra tekrar Ege Üniversitesi’ne dönerek 1982 yılında Doçent ,1992 yılında Profesör olmuştur. Prof. Dr. Beno Kuryel, Ege Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Kimya Mühendisliği bölümünde farklı ders işleyiş teknikleri, bilim ve felsefe üzerine sohbetleri ile öğrencilerin en sevdiği ve merak duyduğu hocalardan biri olmuş, dekanlık yaptığı dönemde Mühendislik Fakültesi’ne dönüşüm getirmiştir. Lisans programında verdiği Mühendislik matematiği derslerinin yanı sıra yüksek lisansta Nonlineer Matematik ve Kaos dersini açarak bir ilke imza atmış, Öğrenimin Taosu, Yaşamın Ağı, Bilim Teknoloji ve Toplum kitaplarının çevirmenliğini yapmıştır. Halen İzmir Ekonomi Üniversitesi’nde kısmi zamanlı olarak çalışmakta ve ders vermeye devam etmektedir. Prof. Kuryel, Ege Üniversitesinin çeşitli fakültelerinde, özellikle Tıp Fakültesi, TMMOB’nin teknik ve kültürel etkinliklerinde, çeşitli okullarda matematik ve bilim tarihiyle felsefesi ve de psikanaliz üzerine sayısız seminer vermiş, eğitim öğretim sürecine getirdiği eleştirileri, felsefe ile bilimi bütünleştiren yaklaşımı ve güçlü retoriği ile her alandan, çok fazla insana ulaşmıştır. Ayrıca, Prof. Kuryel, Ege Üniversitesi Araştırma Odaklı Öğrenci Merkezi (AROM) da “Prof. Dr. Beno KURYEL ile Matematik Sohbetleri-1-10” başlıklı bir dizi matematik sohbetleri vermiştir. İlgili etkinliklere Youtubedan ulaşılabilinir. Prof. Kuryel’in bu seminerlerin ardından 2021 yılında Doruk Yayınları’nda yayımlanan “Bilme Arzusu” kitabında; kaleme aldığı makaleleri de içeren, aşktan futbola, bilimden teknolojiye, matematik kaygısından bilimsel devrimlere dek yaşamın içerden dışarıya pek çok farklı konularını çizgisel olmayan dinamik bir bakış açısıyla bir araya getirerek okuyucuya sonsuzluğun, farkındalığın ve bilme arzusunun kapılarını aralıyor.