Afet Sonrası Koşullarda İnsansız Hava Araçlarının Mobil Baz İstasyonları Olarak Kullanılması: Yer Seçimi ve Rota Planlaması için bir Matematiksel Programlama Modeli

Prof. Dr. Şener AKPINAR, DEÜ, Mühendislik Fakültesi, Endüstri Mühendisliği Bölümü Tarih: 25 Nisan 2025 Cuma Zaman: 13:00 Yer: DEÜ-Fen Fakültesi-Matematik Bölümü-B206-Seminer Odası.

Özet: İnsansız hava araçları (İHA), deprem gibi bir doğal afet sonrası telekomünikasyon altyapısının hasar görmesi nedeniyle arama ve kurtarma operasyonlarında oluşabilecek riskleri azaltmak için mobil baz istasyonları olarak kullanılabilirler. İHA destekli iletişim ağları son zamanlarda uygulamada çok fazla ilgi görüyor olmasına rağmen iletişim hizmetlerinin eksikliğinin yaşandığı acil durumlarda İHAların kullanımı sınırlı sayıda akademik araştırmaya konu olmuştur. İHAların bir doğal afet sonrası baz istasyonları olarak kullanılmaları, İHAların afet bölgesi üzerinde belirli bir süre boyunca havada asılı kalarak kapsama alanı oluşturacağı noktaları belirlemeyi ve İHAları bu noktalar arasında önceden belirlenmiş rotalar boyunca hareket ettirmeyi gerektirir. Dolayısıyla, İHAlar için en uygun kapsama noktalarının belirlenmesi ve İHAların bu noktalar arasındaki hareketleri için en uygun rotaların oluşturulması bir optimizasyon problemi olarak ortaya çıkmaktadır ve bu problemi en uygun şekilde çözmek doğal afet sonrası arama ve kurtarma operasyonlarının iletişim ağları ile desteklenmesi açısından çok önemlidir. Bu çalışma kapsamında, afet sonrası koşullarda insansız hava araçlarının mobil baz istasyonları olarak kullanılması problemi ele alınmış ve İHAların yer seçimi ve rota planlaması için bir matematiksel programlama modeli önerilmiştir. Ayrıca, önerilen modelin gerçek hayattaki uygulaması, 2020 yılında Türkiye’nin İzmir ilinin Bayraklı ilçesinde meydana gelen depreme dayanarak gerçekleştirilmiştir.

Matematik, Model ve Simülasyon| Teknik, Tarihsel ve Felsefi Bir Çözümleme

Prof. Dr. Beno KURYEL, İzmir Ekonomi Üniversitesi (Ege Üniv. Kimya Mühendisliği Bölümü, Emekli) Tarih: 4 Aralık 2024 Çarşamba Zaman: 15:00 Yer: DEÜ-Fen Fakültesi-Matematik Bölümü-B255 nolu derslik.

Özet: Matematik felsefesiyle ilgili çok şey yazıldı ve çizildi. Yazılıp çizilmeye de devam edecek. Ancak bunlar, klasik felsefi paradigma kısıtları içinde kaldı. Matematiksel pratikle ilgili tarihsel ve felsefi çözümlemeler son zamanlarda artsa da yaygın bir konumda değil. Özellikle, bilimsel araştırmalar, uygulamalar ve teknoloji matematiksel pratiğin doğrudan içinde olduğu dinamikler. Bunların içinde matematik modelleme ve simülasyon neredeyse yaşamın her sahnesinde rol alıyor. Matematik öğretimi de bu tarihsel ve felsefi evrimden ayrı düşünülemez. Yönteme indirgenmiş bir matematik anlayışının egemen olduğu pragmatik bir dünya anlayışında bu konuyu ayrıntılarıyla açmak ve tartışmak zorunluluğu içindeyiz elbette. Matematik her yerdedir gibi önyargıları kırarak, matematiğin yaşam pratiğinde gerçekliği anlamak ve anlamlandırmak için tarihsel evrimin içinde bir dil olarak nasıl bir gelişim gösterdiğini felsefi boyutlarıyla incelemek gerekir. Matematik dilinin, gündelik betimsel dille örtüşen yanı şiirsel karakteridir. Çeşitli metonimi ve metaforlarla anlam oluşur. Her bireyin kendine özgü zekâ rengi çerçevesinde estetik bir yapı meydana getirir. Yaşamın gereksinmeleri bağlamında pekişir ve dile gelen gereksinme, dille oluşan anlam yapılarıyla giderilme yollarını arar ve çözümler getirir. Böylece, matematiğin şiiri yazılır. Matematiğin kendisi de bir modeldir, bir soyutlamadır. Evreni anlama çabamızın kültürel bir ürünüdür. Gerçekliği ararken bilimsel olarak inşa ettiğimiz olguları ifade eden bir dildir. Bir soyutlama sanatı olarak betimsel olarak algılanan somutun bilgisinin, yeniden oluşturulmasıdır. Matematik model, fizik dilinin matematik diline tercümesidr. Fiziksel gerçekliği, örneğin, kütlenin ve enerjinin korunumuna dayandırarak matematik dilinde ifade edilmesidir. Bunun hem epistemolojik hem de ontolojik boyutları vardır. Teknik olduğu kadar tarihsel süreçte evrilmesi ve bugünün teknolojisinde kaçınılmaz bir yer tutması matematikte de farklı bakış açılarının ortaya çıkmasına neden olmuşur. Matematik modellemenin matematiksel incelenmesi ve sonuçlarının ele alınan sistemin parametreleriyle araştırılması bir benzetim ya da simülasyon adımıdır. Sunumumda, bu farklı gibi görünen ancak bir bütünün dinamiklerinde anlam kazanan bileşenlere ışık tutmaya çalışacağım.

Yurtiçi ve Yurtdışı Eğitim ve İş Olanakları Üzerine Söyleşi

Prof. Dr. İsmihan Bayramoğlu, İzmir Ekonomi Üniversitesi, Matematik Bölümü.

Tarih: 27 Mayıs 2024, Pazartesi

Zaman: 14.00

Yer: DEÜ, Fen Fak., B blok, B255 nolu derslik

Özet: Bu etkinlikte, İstatistik ve Matematik Bölümü mezunları için yurt içi ve yurt dışı eğitim ve iş olanakları ve burs imkanları üzerine konuşulacaktır. Konuyla ilgili fırsatları değerlendirmek açışından oldukça faydalı olacağı düşünülen bu söyleşiye tüm öğrencilerimizin katılımını bekleriz.

Buzla kaplı kanalda yayılan hidroelastik dalgalar

Prof. Dr. Tatyana Khabakhpasheva, School of Mathematics, University of East Anglia, Norwich/United Kingdom

Tarih: 24 Mayıs 2024, Cuma

Zaman: 14:00

Yer: DEÜ, Fen Fak., B blok, B255 nolu derslik

Özet: Bir buz kanalında yayılan doğrusal hidroelastik dalgaların karakteristikleri incelenmiştir. Kanal, sonlu derinliğe ve sonsuz genişliğe sahip dikdörtgen kesitlidir. Kanaldaki sıvı viskoz değildir ve sıkıştırılamaz. Buz sapmasının neden olduğu sıvı akışı potansiyel akıştır. Buz ince bir elastik plaka ile modellenmiştir. Birleştirilmiş hidroelastik problem, kanal boyunca dalga profilleri problemine indirgenmiştir. Dalga profilleri, katsayıları belirlenecek olan plakanın normal modları serisi olarak aranmaktadır. Bu hidroelastik dalgaların dağılım bağıntıları, kritik hızları ve plağa karşılık gelen gerilme ve şekil değiştirme dağılımları belirlenmektedir. Sınır koşullarının, kanal genişliği boyunca buz kalınlığı dağılımlarının ve buz plakası sıkışmasının değiştirildiği birkaç özel durum incelenmiş ve birbirleriyle karşılaştırılmıştır.

Buz örtüsünün dış yüklere verdiği birleştirilmiş/ayrıştırılmış doğrusal/doğrusal olmayan tepkileri

Prof. Dr. Alexander Korobkin, School of Mathematics, University of East Anglia, Norwich/United Kingdom

Tarih: 24 Mayıs 2024, Cuma

Zaman: 13:00

Yer: DEÜ, Fen Fak., B blok, B255 nolu derslik

Özet: Elastik bir yüzen plakanın, plakanın altında hareket eden bir cisme verdiği tepkinin modellenmesi tartışılacaktır. Orijinal problem doğrusal değildir ve hidrodinamik basınca bağlı olan plaka sapması (plate deflection) ile birleştirilmiştir. Cismin hareketinin bazı koşulları altında, problemin ayrık olarak ele alınabileceği ve bunun da analizi önemli ölçüde basitleştirdiği gösterilmiştir. Ayrıştırılmış modelde, gövde hareketi ve plaka/su arayüzü boyunca hidrodinamik basınç, plaka sapması hesaba katılmadan hesaplanmıştır. Daha sonra bu basınç, plaka sapmasına akışkan tepkisi hesaba katılmadan plaka dinamiği denklemlerine uygulanmıştır. Buz plakalarında sadece oldukça küçük gerilmelere izin verildiği bilinmektedir, bu da buzun sapmalarını ve doğrusal olmayan etkilerin önemini sınırlamaktadır. Yüzen buz tabakalarının hidroelastik tepkisi problemlerinde doğrusal olmayan etkilerin birçok pratik durumda yaklaşık olarak ihmal edilebileceği gösterilmiştir.

Gökyüzüne Dokunan Hayaller

Salih AKIN, THY’de İkinci Pilot (DEÜ, Fen Fakültesi Matematik Bölümü mezunu)

Saadet SARICA, THY Kargo Pazarlama Başkanlığı, Ücret Müdürlüğü’nde Ücret Uzmanı (DEÜ, Fen Fakültesi Matematik Bölümü mezunu)

Tarih: 23 Mayıs 2024, Perşembe

Zaman: 13:30

Yer: DEÜ, Fen Fak., B blok, Prof. Dr. Ömer Köse Konferans Salonu

Özet: Bu etkinlikte, havacılık sektöründeki iş süreçleri ve kariyer deneyimlerimle ilgili paylaşımlarda bulunulacaktır.

 

Bazı Grafların Kenar Örtme Polinomlarının Özellikleri

Prof. Dr. Feryal Alayont, Grand Valley Eyalet Universitesi (GVSU), Matematik Bölümü

Tarih: 16 Mayıs 2024, Perşembe

Zaman: 11:00

Yer: DEÜ, Fen Fak., B blok, B257 nolu derslik

Özet: Bir grafın kenar örtmesi o grafın kenarlar kümesinin grafın bütün noktalarını kapsayan bir alt kümesidir. Kenar örtme polinomu da bu kenar örtmeleri kenar sayısına göre gruplayıp sayınca elde ettiğimiz üretici polinomdur. Yol ve çember graflarının kenar örtme polinomlarının reel kökleri olduğu ve dolayısı ile katsayılarının log-içbükey ve tek modlu oldukları biliniyor. Bu konuşmada reel köklü başka graflar, ve kökleri reel olmayan ama katsayıları log-içbükey ve tek modlu başka graflar tanımlayacağız. Evan Henning ve Can Selek ile ortak bir çalışmadır.

Feryal Alayont, Grand Valley Eyalet Universitesi’nde (GVSU) Matematik Bölümünde profesörlük yapmaktadır. Doktorasını University of Minnesota’dan aldıktan sonra University of Arizona’da doktora sonrası çalışma yapmıştır. 2006 yılından beri GVSU’da görevlidir. Bu sürede 75’ten fazla olarak öğrencinin lisans araştırmaları danışmanlığını yapmıştır. Araştırma konuları saymalı kombinatorik, graf teorisi, matematiksel etik ve matematik eğitimi konularını kapsamaktadır.

 

Collatz conjecture / Collatz sanısı

Murat ATAYEV, DEÜ, Fen Fakültesi, Matematik Bölümü birinci sınıf lisans öğrencisi. Tarih: 25 Nisan 2024, Perşembe, Zaman: 15:00, Yer: DEÜ, Fen Fak., B blok, B254 nolu derslik.

Özet: Collatz Sanısı, 1937 yılında Lothar Collatz tarafından ortaya atılan bir matematiksel varsayımdır. Collatz Sanısı, Matematik alanında çözülmemiş en önemli problemlerden birisidir. Bu konuşmada, “Collatz conjecture / Collatz sanısı” hakkında bilgi verilecektir.

Quantitative unique continuation or “If we don’t know everything, how much do we actually know”?

Matthias Täufer, Analysis group, FernUniversität in Hagen, Germany Tarih: 01 Mart 2024, Cuma Zaman: 13:00 Yer: Matematik Bölümü B255 nolu derslik

Özet: Unique continuation is a basic property of many partial differential equations stating that solutions vanishing on subsets must be identically zero. In many cases one would like to have a quantitative version of that, meaning that one can bound the norm of solutions by their norm on subsets. In this talk, we review some history of quantitative unique continuation and present several results on quantitative unique continuation in unbounded domains. Based on joint works with Ivica Nakic (Zagreb), Martin Tautenhahn (Leipzig), Sedef Özcan (Dokuz Eylül), Paul Pfeiffer (Hagen), Albrecht Seelmann (Dortmund) and Ivan Veselic (Dortmund).